Een hyperactief kind vereist een speciale aanpak en geduld.
Wat betekent het om een "hyperactief" kind te hebben en hoe hiermee gevoelig om te gaan
Kinderen kunnen soms letterlijk aanstekelijke energie hebben - van de bank springen, rondjes draaien, eindeloze vragen stellen en lachen dat door het hele huis galmt. Maar wat als het lijkt alsof er net iets meer beweging, geluid en impulsiviteit is dan normaal? De vraag "hebben we een hyperactief kind thuis?" begint al in de peuterleeftijd te knagen, soms zelfs al eerder, wanneer de moeder beschrijft hoe het kind al onvermoeibaar bewoog in de buik.
Wanneer rusteloosheid de grens van het normale overschrijdt
Elk kind is anders. Sommige zijn rustiger, andere levendiger, en weer andere hebben voortdurend prikkels nodig. Het is daarom niet eenvoudig om meteen te zeggen wanneer het nog om een normaal temperament gaat en wanneer het al om hyperactiviteit kan gaan. Vooral op jonge leeftijd, bijvoorbeeld rond de twee jaar, is de diagnose moeilijk - kinderen leren nog steeds hun gedrag, emoties en aandacht te beheersen.
Toch zijn er bepaalde symptomen van een hyperactief kind die ouders kunnen wijzen op de noodzaak om een specialist te raadplegen. Typische symptomen zijn:
- opvallende onoplettendheid – het kind kan zich zelfs voor korte tijd niet concentreren, springt snel van de ene activiteit naar de andere
- onvermogen om rustig te zitten, zelfs bij activiteiten die het leuk vindt
- impulsiviteit – handelt zonder na te denken, valt in de rede, wacht niet op zijn beurt
- frequent onderbreken van volwassenen en kinderen, inbreken in andermans spel
- ontploffingen, problemen met het reguleren van emoties, frequente driftbuien of huilbuien
Het is belangrijk te realiseren dat deze kenmerken ook kunnen voorkomen bij gezonde, levendige kinderen. De sleutel ligt in de mate en de impact op het dagelijks leven - namelijk of het gedrag van het kind zijn relaties, leren of gezinsleven aanzienlijk verstoort.
Eerste signalen al tijdens de zwangerschap?
Veel vrouwen beschrijven dat ze het gevoel hadden dat hun kind "al onrustig was in de buik". Hoewel deze subjectieve indrukken geen diagnostisch criterium zijn, suggereren verschillende onderzoeken dat overmatige foetale beweging een vroege indicator kan zijn van hogere activiteit van het kind na de geboorte. Zo vermeldt een studie, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Developmental Psychobiology, dat de frequentie van foetale bewegingen kan correleren met het temperament van de zuigeling, inclusief verhoogde reactiviteit en motorische activiteit.
Dit betekent echter niet dat elk "ravotten" in de buik ADHD voorspelt. Een actieve foetus is vaak een teken van een gezonde ontwikkeling. Toch kan uitgesproken onvoorspelbaarheid en intensiteit van bewegingen een van de vroege mozaïeksignalen zijn die de moeite waard zijn om in de loop van de tijd te volgen.
Wanneer een tweejarig kind niet te stoppen is
Misschien merken ouders op dat een hyperactieve peuter van twee jaar zich niet langer dan een paar seconden met een speeltje kan vermaken, constant rondrent, dingen omverwerpt, overal op klimt en instinctief wegloopt bij een poging tot een rustigere activiteit of verhaaltje lezen. Dergelijk gedrag kan zowel voor de ouders als voor het kind zelf, dat zijn energie niet kan richten, uitdagend zijn.
Op deze leeftijd is het niet mogelijk om met zekerheid ADHD te diagnosticeren - de ontwikkeling van de hersenen van kinderen is in volle gang en veel symptomen kunnen tegen de leeftijd van drie jaar verdwijnen. Toch is het goed om gedragspatronen te volgen, met de kinderarts te praten en eventueel te beginnen met eenvoudige methoden die het kind helpen zich te kalmeren en zijn impulsen te reguleren.
Hoe een hyperactief kind te kalmeren zonder te schreeuwen of te straffen
Elke ouder kent het - als een kind boos is, werkt "kalmeer" meestal net zo goed als de golven vragen om te stoppen met bewegen. En juist bij kinderen die van nature actief en impulsief zijn, is het uiterst belangrijk om te zorgen voor een omgeving waarin ze kunnen oriënteren, kalmeren en geleidelijk leren omgaan met hun lichaam en emoties.
De basis is een dagelijkse structuur en enige voorspelbaarheid. Wanneer een kind weet wat de dag zal brengen, raakt het minder snel gestrest. Deze stabiliteit helpt het zich veiliger te voelen - of het nu gaat om regelmatige eet-, slaap- of speeltijden. Duidelijkheid en routine zijn wonderen, vooral bij kinderen die energie te over hebben. Dit wordt ook bevestigd door een artikel over hoe stress te beheersen, dat je hier kunt vinden.
Probeer onze natuurlijke producten
Misschien verrast het je, maar beweging is geen vijand - integendeel. Het gaat er niet om kinderen "moe te maken", maar hen zinvolle beweging aan te bieden. Springen op de trampoline, klimmen op een touw of gewoon een wandeling in het bos werkt vaak uitstekend. Kinderen kunnen zo niet alleen hun overtollige energie kwijt, maar verbeteren ook hun motoriek en leren hun lichaam waar te nemen. En je kunt ook kinderyoga proberen - het zal voor iedereen leuk zijn.
Wanneer een kind al in een echte emotionele wervelstorm terechtkomt, is het goed om thuis een "rustplek" te hebben. Een comfortabele hoek met kussens, boeken of misschien een zen-zandbak kan een effectief toevluchtsoord zijn. En wat dacht je van ademhalingsoefeningen – zoals blazen in een veertje of bellenblaas. Eenvoudige technieken die echt de kracht hebben om een kind te kalmeren.
Ook wat het kind eet speelt een rol. Sommige kinderen reageren namelijk gevoelig op kunstmatige kleurstoffen, suikers of conserveermiddelen, die hun zenuwstelsel onnodig kunnen "verontrusten". Een gezond dieet gebaseerd op eiwitten, groenten en omega-3 vetzuren helpt om de energie stabieler te houden. Kijk voor meer informatie over omega-3.
En tenslotte – empathie en geduld zijn cruciaal. Het is belangrijk te beseffen dat sommige gedragingen geen opzet zijn, maar het gevolg van de ontwikkelingsfase. De hersenen van kinderen zijn simpelweg nog niet voldoende gerijpt om zelfbeheersing te hanteren zoals wij dat zouden willen. Zoals psychologe dr. Laura Markham zegt: "Kinderen gedragen zich niet slecht omdat ze dat willen. Ze doen dat omdat ze nog niet beter kunnen." En het is aan ons volwassenen om hen de weg te wijzen - geduldig en met begrip.
We staan er niet alleen voor
Elke ouder die dagelijks met een zeer levendig kind te maken heeft, kent de gevoelens van uitputting, frustratie, maar ook van enorme liefde. Het helpt te weten dat je er niet alleen voor staat. Er zijn ondersteuningsgroepen, specialisten in kinderontwikkeling en ook gemeenschapscentra waar kinderen zich in een gestructureerde omgeving kunnen uitleven en ouders begrip en inspiratie kunnen vinden.
Een voorbeeld is het verhaal van mevrouw Monika uit Brno, van wie de tweejarige zoon zelfs in de kinderhoek als "ontembaar" werd beschreven. Na overleg met een kinderpsycholoog en het invoeren van een voorspelbaar dagritme, regelmatige beweging en korte ontspanningstechnieken, kalmeerde de situatie geleidelijk. "Het veranderde niet van de ene op de andere dag," zegt ze, "maar ineens keken we er allebei meer naar uit om elkaar te zien. En dat was het belangrijkste."
Hyperactiviteit is niet het einde van de wereld, maar een uitdaging die met geduld, begrip en vriendelijke leiding kan worden aangepakt. Het gaat erom een balans te vinden tussen respect voor het temperament van het kind en begeleiding naar rustigere vormen van zelfexpressie.
En ten slotte – niet elk levendig kind is hyperactief. Maar elk kind heeft begrip nodig.
