Symptomen van verstoorde hormonen en wat je eraan kunt doen
Hoe herken je ontregelde hormonen en wat eraan te doen
Iedereen heeft wel eens dagen waarop ze zich niet lekker voelen. Soms is het gewoon vermoeidheid, andere keren een slechte stemming of slaapproblemen. Maar wat als het geen tijdelijke toestand is? Wat als hormonale onbalans de oorzaak is van deze problemen?
Hormonen zijn als onzichtbare dirigenten van ons lichaam. Ze regelen niet alleen de voortplantingscyclus, maar ook stofwisseling, slaap, stemming, honger en zelfs de conditie van de huid. Wanneer ze in balans zijn, functioneert het lichaam als een goed geoliede machine. Zodra er echter één van de spelers uit de pas loopt, voelt het hele lichaam dat. En juist dan beginnen de symptomen te verschijnen die we vaak in het begin over het hoofd zien.
Hoe herken je dat hormonen uit balans zijn?
De symptomen van hormonale onbalans zijn divers en verschillen vaak per geslacht, leeftijd en levensfase. Ze worden vaak verward met stress, overwerk of zelfs psychische problemen. De meest voorkomende symptomen van ontregelde hormonen hebben echter één gemeenschappelijke deler – ze verstoren langdurig de kwaliteit van leven.
De meest voorkomende symptomen zijn:
- Onregelmatige menstruatie of het uitblijven ervan
- Overmatige vermoeidheid, zelfs na voldoende slaap
- Plotselinge stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, angst
- Slaapproblemen, slapeloosheid of juist overmatige slaperigheid
- Verhoogde trek in zoetigheid of onweerstaanbare trek
- Gewichtstoename, vooral rond de buik
- Acne, vooral op volwassen leeftijd
- Haaruitval of dunner wordend haar
- Verminderd libido
- Koude ledematen, kouwelijkheid
- Droge huid, broze nagels
Klinkt dit bekend? Geen wonder. Hormonale veranderingen raken miljoenen mensen – vooral vrouwen – en ontwikkelen zich vaak onopgemerkt over weken of maanden. Vooral na de bevalling, tijdens de perimenopauze of bij chronische stress kan het lichaam gemakkelijk uit balans raken.
Wie loopt het meeste risico?
Hormonale onbalans treft niet alleen vrouwen in de menopauze, zoals vaak ten onrechte wordt gedacht. Het treft ook jonge vrouwen, vaak tijdens de puberteit, zwangerschap of na de bevalling. Maar ook mannen kunnen lijden aan een afname van testosteron, wat zich uit in vermoeidheid, verminderde motivatie of erectieproblemen.
Bijzonder zorgwekkend is de toename van het aantal jonge vrouwen met polycysteus ovarium syndroom (PCOS), dat direct verband houdt met hormonale onbalans. Deze aandoening kan onder andere de vruchtbaarheid, huidkwaliteit, gewicht en psychisch welzijn beïnvloeden.
De schuldige is vaak de levensstijl: overmatige stress, gebrek aan slaap, eenzijdige voeding, chemische stoffen in cosmetica en de omgeving, maar ook chronisch gebruik van hormonale anticonceptie of omgevingsgifstoffen die het endocriene systeem verstoren.
Probeer onze natuurlijke producten
Verborgen invloed van omgeving en levensstijl
Je zult misschien verbaasd zijn dat hormonen ook beïnvloed worden door wat we eten, hoe we ademen en waarin we slapen. Veel alledaagse producten – van plastic verpakkingen tot cosmetica en schoonmaakmiddelen – bevatten zogenaamde endocriene disruptoren. Deze stoffen imiteren of blokkeren hormonale signalen in het lichaam en kunnen op de lange termijn de balans verstoren.
Bijvoorbeeld, veelgebruikte ftalaten in parfums, BPA in plastic flessen of parabenen in cosmetica kunnen de niveaus van oestrogeen beïnvloeden en leiden tot een reeks problemen, waaronder onvruchtbaarheid, verminderde immuniteit of schildklierproblemen.
Daarom keren steeds meer mensen zich tot natuurlijke alternatieven – ecologische cosmetica, niet-toxische schoonmaak en een duurzame levensstijl. Het verminderen van de belasting van het lichaam betekent niet alleen "gezond eten", maar ook nadenken over wat je dagelijks op je huid aanbrengt of welke middelen je in huis gebruikt.
Wat kun je doen om de balans te herstellen?
Het herstellen van hormonale balans is geen kwestie van één dag. Het vereist een geduldige aanpak, een algehele verandering van gewoonten en in sommige gevallen zelfs professionele hulp. Eén van de belangrijkste stappen is luisteren naar je eigen lichaam en de signalen die het uitzendt waarnemen.
Wil je je hormonen enigszins onder controle krijgen? Probeer een paar eenvoudige dingen die echt kunnen helpen – zoals jezelf een regelmatige en vooral kwalitatieve slaap gunnen, minstens de aanbevolen 7–9 uur en idealiter zonder blauw licht voor het slapengaan. Verminder stress – hetzij door yoga, ademhalingsoefeningen of gewoon door af en toe te zitten en niets te doen. Zet meer gezonde vetten, vezels en eiwitten op je bord en minder bewerkte kant-en-klaarmaaltijden. Bewaar cafeïne en alcohol voor speciale gelegenheden, want je bijnieren en lever hebben rust nodig. Overdrijf het niet met beweging – regelmatig ja, maar het hoeft niet extreem. Bonus? Vervang chemie door natuurlijke producten – zowel in cosmetica als schoonmaakmiddelen – je lichaam zal je dankbaar zijn.
Probeer onze natuurlijke producten
Een voorbeeld is het verhaal van Lenka (35), die na de bevalling leed aan ernstige vermoeidheid, stemmingswisselingen en huidproblemen. Artsen vonden geen oorzaak, dus begon ze zelf op onderzoek uit te gaan. Ze verwijderde kunstmatige geurstoffen uit haar cosmetica, verving gewone schoonmaakmiddelen door ecologische en begon te koken met verse ingrediënten. Binnen drie maanden merkte ze veranderingen op – zowel fysiek als mentaal. "Voor het eerst in lange tijd had ik het gevoel dat mijn lichaam weer kon ademen," zegt ze.
Wanneer een specialist raadplegen?
Er zijn situaties waarin een verandering in levensstijl niet voldoende is. Als de symptomen verergeren of enkele maanden aanhouden, is het raadzaam een endocrinoloog, gynaecoloog of functionele arts te raadplegen. Met behulp van bloedtesten kan de hormoonspiegel worden geëvalueerd, inclusief de schildklier, cortisol, oestrogeen of progesteron.
In sommige gevallen kan gerichte behandeling worden toegepast, maar vaak volstaat ook kruidenondersteuning – zoals maca, vrouwenmantel, vitex of ashwagandha, die helpen het hormonale systeem op natuurlijke wijze te harmoniseren. Het effect is echter niet van de ene op de andere dag merkbaar, het vereist enkele weken geduld.
Zoals de bekende Amerikaanse arts Aviva Romm zegt: "Hormonale balans is geen luxe – het is een basisbehoefte voor een gezond leven." En juist het herstel ervan kan de sleutel zijn om ons weer goed te voelen in ons eigen lichaam.
In een tijd waarin ontregelde hormonen voor steeds meer mensen een onderwerp zijn, wint een benadering die de nadruk legt op een holistische kijk op gezondheid aan belang – niet alleen op symptomen, maar ook op de omgeving, voeding, psyche en het algemene levensritme. Want het lichaam is geen machine, maar een gevoelig orkest dat afstemming nodig heeft. En dat begint bij dagelijkse beslissingen – wat we eten, waarmee we ons insmeren, hoe we slapen en hoe we voor onszelf zorgen.
Ontregelde hormonen zijn niet alleen een diagnose – ze zijn een roep van het lichaam om aandacht. Luisteren betekent genezen.
