Fava bonen als een oude superfood voor moderne voeding
Favabonen - een oude superfood die ook op de moderne tafel thuishoort
Als je aan bonen denkt, denk je waarschijnlijk aan de traditionele Tsjechische keuken – bonensoep, salade, of bijvoorbeeld bonen in het zuur. Weinig mensen associëren peulvruchten met oude beschavingen, hoewel juist favabonen, ook bekend als tuinbonen of vicia faba, een van de oudste geteelde peulvruchten ter wereld zijn.
Deze voedingsrijke en tegelijkertijd onderhoudsarme vruchten komen de laatste jaren weer op de voorgrond als onderdeel van een gezond en duurzaam dieet. En dat is geen wonder – de combinatie van een hoog gehalte aan eiwitten, vezels, vitaminen en mineralen maakt ze niet alleen een goede keuze voor vegetariërs en veganisten, maar ook voor iedereen die gevarieerder en milieuvriendelijker wil eten.
Probeer onze natuurlijke producten
Waar komen favabonen vandaan en waarom zou dat ons moeten interesseren?
De geschiedenis van favabonen gaat terug tot de bronstijd. Archeologen hebben hun sporen gevonden in oude Egyptische graven en op de borden van oude Grieken en Romeinen. Ze waren ook populair in het Midden-Oosten en de Middellandse Zee, waar ze tot op de dag van vandaag de basis vormen van sommige traditionele gerechten. Hun populariteit is te danken aan hun beschikbaarheid en eenvoudige opslag, evenals aan het feit dat ze het lichaam kunnen voeden zonder de toevoer van vlees.
Tegenwoordig worden favabonen nog steeds veel verbouwd in Italië, Griekenland of Egypte, maar dankzij de groeiende interesse in lokale en duurzame voeding verschijnen ze steeds vaker ook in Nederlandse winkels met gezonde voeding of op boerenmarkten. Ze worden gewaardeerd om hun zachte en zoete smaak, die een universele basis vormt voor zowel hartige als romige gerechten.
Een van de redenen waarom ook milieubewuste consumenten interesse beginnen te tonen, is het feit dat de teelt van favabonen weinig water en grond vereist en tegelijkertijd de bodem verrijkt met stikstof. Ze zijn dus een uitstekend alternatief voor minder duurzame eiwitbronnen, zoals vlees of geïmporteerde sojaproducten.
Favabonen in de keuken
Misschien vraag je je af hoe favabonen eigenlijk verschillen van de gewone bonen die we kennen uit de Nederlandse keuken? In tegenstelling tot soorten bonen als pinto of kidney, zijn favabonen groter, hebben ze een licht afgeplatte vorm en worden ze vaak gedroogd en gepeld verkocht. Hun romige textuur en licht nootachtige smaak maken ze de basis voor een breed scala aan gerechten – van soepen en purees tot salades en burgers.
Voor het koken moeten de bonen worden geweekt – idealiter 's nachts. Hierdoor worden ze zachter en wordt de kooktijd verkort, die ongeveer 45 tot 60 minuten bedraagt. Na het koken worden ze vaak van hun schil ontdaan, die taai en bitter kan zijn, hoewel bij sommige variëteiten de schil al tijdens de verwerking wordt verwijderd.
En wat is een favoriet favabonengerecht dat ook in jouw keuken niet mag ontbreken? Kijk maar eens naar de Griekse gastronomie. Traditionele Griekse "fava" is eigenlijk een zachte puree van favabonen, op smaak gebracht met olijfolie, citroensap en aangevuld met ui of kappertjes. Het wordt geserveerd als voorgerecht met pitabrood of als bijgerecht bij andere gerechten. Je zult het vooral waarderen in de zomermaanden, wanneer verfrissende en lichte gerechten de voorkeur hebben boven zware maaltijden.
Als je op zoek bent naar inspiratie voor verder gebruik, kunnen favabonen een geweldige basis zijn voor:
- Salades – meng met verse groenten, knoflook en kruiden
- Soepen – heerlijk met tomaten, wortelen en marjolein
- Peulvruchtenburgers – in combinatie met paneermeel, knoflook en kruiden
- Puree – vergelijkbaar met aardappelpuree, maar met een hogere voedingswaarde
Kijk maar eens naar de mogelijkheden van de mediterrane keuken – favabonen worden net zo veelzijdig gebruikt als kikkererwten of linzen.
Een voedingsbom verborgen in een kleine boon
Het is niet alleen de smaak en veelzijdigheid die favabonen zo'n bijzondere voedingsmiddel maken. Vanuit voedingskundig oogpunt is het een echte schat. Ze zijn rijk aan plantaardige eiwitten, vezels, B-vitaminen (vooral foliumzuur), ijzer, magnesium en mangaan. Ze bevatten ook zeer weinig vet, wat ze tot een ideaal ingrediënt maakt voor iedereen die streeft naar een uitgebalanceerd dieet.
Interessant is dat favabonen ook L-dopa bevatten, een natuurlijk voorkomende vorm van dopamine, die bijvoorbeeld wordt gebruikt bij de behandeling van de ziekte van Parkinson. Hoewel normale consumptie natuurlijk geen medicatie vervangt, wijst het op de rijkdom aan bioactieve stoffen in favabonen.
Het is echter goed om op te merken dat bij een zeer klein percentage van de bevolking de consumptie ervan een zeldzame genetische reactie genaamd favisme kan veroorzaken, wat verband houdt met een tekort aan het enzym G6PD. Deze aandoening is echter zeldzaam en betreft voornamelijk mensen van Afrikaanse en mediterrane afkomst.
In de context van moderne voeding laten statistieken zien dat de meeste mensen nog steeds minder vezels binnenkrijgen dan ze zouden moeten. En juist peulvruchten, zoals favabonen, zijn een uitstekende manier om dit tekort aan te vullen. Ze helpen niet alleen bij de spijsvertering, maar ook bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel en het geven van een langdurig gevoel van verzadiging.
Van zaadje naar een duurzame levensstijl
We leven in een tijd waarin elke keuze op ons bord meer beïnvloedt dan alleen ons lichaam. Voedselkeuzes hebben invloed op de planeet, lokale economieën en de toekomst van ons allemaal. Daarom worden favabonen steeds populairder bij degenen die bewust willen leven.
In tegenstelling tot sommige andere peulvruchten gedijen favabonen goed in het gematigde klimaat van Midden-Europa, en kunnen ze idealiter lokaal worden geteeld, zonder de noodzaak van lange transporten of chemische behandelingen. Dit is een voordeel, zowel in termen van de ecologische voetafdruk als van de versheid en kwaliteit van het ingrediënt.
Telers waarderen dat deze bonen de bodemkwaliteit verbeteren – net als andere vlinderbloemige planten binden ze stikstof uit de lucht en verrijken ze de grond voor andere gewassen. Bovendien is het een robuust gewas dat ook minder gunstige omstandigheden goed verdraagt. Voor biologische landbouw is het dus een ideale partner.
Misschien is dat ook de reden waarom ze de laatste jaren steeds vaker verschijnen in Nederlandse biologische winkels of gemeenschappelijke tuinen. Hun eenvoudige bereiding, voedingswaarde en natuurlijke smaak maken ze tot een geweldige aanvulling voor zowel beginnende koks als ervaren liefhebbers van gezonde voeding.
En zoals de bekende Griekse chef-kok Giorgos Tsoulis zegt: "Fava is niet alleen eten, het is een manier om het verleden te proeven en tegelijkertijd aan de toekomst te denken."
Of je nu op zoek bent naar een nieuwe manier om je dieet te verrijken, of probeert milieuvriendelijker te leven, favabonen kunnen precies zijn wat je zoekt. Alleen al vanwege hun smaak zijn ze het proberen waard.
